EVFTA mang lại cơ hội mới cho Việt Nam và EU

EVFTA là viết tắt của European-Vietnam Free Trade Agreement, hay Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU. Đây là một hiệp định toàn diện, chất lượng cao, cân bằng về lợi ích cho cả hai bên, đồng thời phù hợp với các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Hiệp định này đã có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, mở ra những cơ hội và triển vọng to lớn cho quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và EU.

Theo Hiệp định EVFTA, gần 99% các dòng thuế hải quan giữa hai bên sẽ được xóa bỏ trong thời gian 10 năm. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp và sản phẩm hàng hóa của Việt Nam tiếp cận thị trường rộng lớn và tiềm năng của EU, với dân số 500 triệu người và GDP 16 nghìn tỷ USD. Các mặt hàng có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam như dệt may, giày dép, nông sản, thủy sản, điện thoại và linh kiện sẽ được hưởng lợi lớn từ việc giảm thuế. Theo ước tính của Bộ Công Thương, EVFTA sẽ tăng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU từ 20% đến 42% vào năm 2025 so với không có hiệp định1.

Ngược lại, các doanh nghiệp và người tiêu dùng của Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi từ nguồn hàng hóa nhập khẩu chất lượng cao và giá rẻ hơn từ EU. Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam từ EU là máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng, ô tô, dược phẩm, hoá chất. Theo Hiệp định EVFTA, các doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ được mở cửa thị trường dịch vụ của EU trong các lĩnh vực như tài chính, viễn thông, giao thông vận tải, phân phối. Theo ước tính của Bộ Công Thương, EVFTA sẽ giảm chi phí nhập khẩu của Việt Nam từ EU từ 15% đến 18% vào năm 2025 so với không có hiệp định.

Ngoài ra, EVFTA còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ EU vào Việt Nam. Hiệp định này sẽ bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư hai bên thông qua một cơ chế giải quyết tranh chấp hiện đại và minh bạch. Các nhà đầu tư EU sẽ có quyền bình đẳng với các nhà đầu tư trong nước và các quốc gia thứ ba trong việc tham gia vào các dự án có liên quan đến việc mua sắm hàng hóa và dịch vụ công của Việt Nam. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tính đến cuối năm 2020, EU là nhà đầu tư lớn thứ 5 tại Việt Nam với 2.795 dự án và tổng vốn đăng ký 24,67 tỷ USD. Với EVFTA, con số này được kỳ vọng sẽ tăng lên nhiều hơn nữa trong thời gian tới.

Tuy nhiên, để tận dụng tối đa cơ hội từ EVFTA, Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thách thức và áp lực cạnh tranh. Việt Nam phải thực hiện các cam kết về quy tắc xuất xứ, các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật, các hàng rào kỹ thuật và phòng vệ thương mại, các vấn đề về pháp lý, thể chế, sở hữu trí tuệ, bảo vệ môi trường, lao động. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm, hiệu quả quản lý và thực thi pháp luật, cải thiện môi trường kinh doanh và cạnh tranh. Đồng thời, Việt Nam cũng cần tăng cường xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nâng cao nhận thức và khả năng tiếp cận thông tin về thị trường và quy định của EU.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19, EVFTA là một tin hiệu tích cực cho sự hồi phục và phát triển của Việt Nam và EU. Hiệp định này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần thắt chặt quan hệ đối tác hợp tác toàn diện giữa hai bên. Đây cũng là một minh chứng cho sự cam kết của Việt Nam và EU trong việc ủng hộ hệ thống thương mại đa phương có quy tắc, mở và công bằng.